Việc làm ngành trồng trọt (2025)

Ngành trồng trọt Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi chiến lược sâu sắc, được định hướng bởi mục tiêu kép là gia tăng giá trị xuất khẩu và phát triển bền vững. Song song với đó, các cơ hội thị trường mới đang mở ra cánh cửa vàng cho nông sản Việt Nam thâm nhập các thị trường khó tính, vốn đòi hỏi các tiêu chuẩn cao về chất lượng và tính bền vững.

Nhóm Nghiên cứu & Phát triển

Đây là nhóm khởi nguồn của chuỗi giá trị, tập trung vào đổi mới và phát triển tài sản cốt lõi là giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và các giải pháp nông nghiệp.

Nhiệm vụ chính của một chuyên viên R&D nông nghiệp bao gồm:

• Nghiên cứu và Thử nghiệm: Thiết kế, triển khai và theo dõi các thí nghiệm đồng ruộng (khảo nghiệm) để đánh giá giống cây trồng mới, sản phẩm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), hoặc các giải pháp nông nghiệp mới. Thực hiện các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm (ví dụ: nhân giống, phân tích mẫu).
• Phát triển Quy trình: Xây dựng và cải tiến các quy trình kỹ thuật canh tác (kỹ thuật trồng, chăm sóc) để tối ưu hóa năng suất, chất lượng và chi phí.
• Phân tích và Báo cáo: Thu thập, tổng hợp và phân tích dữ liệu thí nghiệm. Viết báo cáo kỹ thuật, báo cáo tiến độ dự án và trình bày kết quả nghiên cứu. Xây dựng các tài liệu kỹ thuật (SOPs) cho sản phẩm và quy trình mới. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất (nông nghiệp công nghệ cao, tự động hóa).
• Hỗ trợ và Cập nhật: Hỗ trợ kỹ thuật cho các bộ phận khác như Marketing, Kinh doanh, Sản xuất khi ra mắt sản phẩm mới. Cập nhật các xu hướng, công nghệ và các quy định pháp lý mới trong lĩnh vực nông nghiệp.

Các nhà tuyển dụng thường tìm kiếm ứng viên có sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn vững vàng và các kỹ năng mềm cần thiết. Trình độ học vấn tốt nghiệp Đại học trở lên (một số vị trí quản lý hoặc chuyên gia sâu có thể yêu cầu Thạc sĩ). Chuyên ngành: Nông học, Khoa học cây trồng, Bảo vệ thực vật, Công nghệ sinh học, Khoa học đất.

Kỹ năng chuyên môn cần có gồm: kiến thức sâu về sinh lý cây trồng, dinh dưỡng, sâu bệnh hại, kỹ năng thiết kế thí nghiệm, bố trí và thu thập số liệu. Thành thạo tin học văn phòng để phân tích dữ liệu và báo cáo.

Ứng viên thường yêu cầu khả năng đọc hiểu tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh; một số công ty đa quốc gia yêu cầu giao tiếp. Tính cách cẩn thận, kiên trì, ham học hỏi và yêu thích công việc ngoài đồng ruộng, có khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm tốt. Công việc R&D thường yêu cầu phải di chuyển đến các khu vực thực nghiệm, nông trường hoặc gặp gỡ nông dân.

Mức lương cho vị trí R&D nông nghiệp có sự biến động lớn tùy thuộc vào quy mô công ty (công ty đa quốc gia thường trả cao hơn công ty trong nước), kinh nghiệm của ứng viên và địa điểm làm việc.

Dưới đây là khoảng lương phổ biến trên thị trường tuyển dụng tại Việt Nam (cập nhật 2025):

• Thực tập: 3-5 triệu VND/tháng
• Kinh nghiệm làm thực tế 1-3 năm: 10-15 triệu VND/tháng
• Chuyên viên R&D cấp cao, trưởng nhóm (>5 năm kinh nghiệm): 20-35 triệu VND/tháng

Nhóm Kinh doanh vật tư nông nghiệp

Vị trí này thường được gọi là "Nhân viên kinh doanh", "Nhân viên thị trường" hoặc "Giám sát bán hàng khu vực". Nhiệm vụ chính là đảm bảo doanh số và phát triển thị phần tại khu vực được giao.

Nhiệm vụ chính của một nhân viên kinh doanh vật tư nông nghiệp bao gồm:

• Phát triển thị trường và Bán hàng: Chịu trách nhiệm về doanh số (KPIs) được giao tại khu vực phụ trách. Mở rộng, tìm kiếm và phát triển hệ thống khách hàng mới. Giới thiệu, tư vấn và bán các sản phẩm của công ty (giống, phân bón, thuốc BVTV, vật tư khác...).
• Chăm sóc khách hàng: Duy trì và giữ mối quan hệ tốt với các khách hàng, đại lý hiện có. Giải quyết các thắc mắc, khiếu nại của khách hàng về sản phẩm, dịch vụ. Theo dõi công nợ và hỗ trợ bộ phận kế toán thu hồi công nợ tại khu vực.
• Hoạt động Marketing/Kỹ thuật: Phối hợp với bộ phận R&D để tổ chức các buổi hội thảo, trình diễn mô hình để giới thiệu sản phẩm cho nông dân. Nắm bắt thông tin thị trường: tình hình mùa vụ, sâu bệnh hại, hoạt động của đối thủ cạnh tranh.
• Báo cáo: Lập kế hoạch làm việc tuần, tháng và báo cáo kết quả kinh doanh cho cấp quản lý.

Đây là công việc đòi hỏi sự cân bằng giữa kiến thức kỹ thuật nông nghiệp và kỹ năng bán hàng. Trình độ học vấn tốt nghiệp Cao đẳng trở lên, có đam mê và am hiểu về nông nghiệp là được.

Kỹ năng giao tiếp và đàm phán là yêu cầu quan trọng nhất. Phải có khả năng thuyết phục, tạo dựng mối quan hệ tốt. Chịu được áp lực cao, đặc biệt là áp lực về doanh số và di chuyển.

Cần trung thực, chăm chỉ vì thường xuyên làm việc độc lập và xử lý các vấn đề liên quan đến hàng hóa, tiền bạc. Có bằng lái xe là lợi thế lớn.

Khác với R&D, thu nhập của nhóm Kinh doanh phụ thuộc rất lớn vào kết quả công việc (doanh số). Cấu trúc lương thường bao gồm: Lương cứng + Phụ cấp + Hoa hồng (thưởng doanh số) + Thưởng nóng.

• Tổng thu nhập mà nhân viên mới/chưa đạt KPI cao khoảng 10-15 triệu VND/tháng
• Nhân viên đạt và vượt chỉ tiêu tổng cộng phổ biến từ 15-25 triệu VND/tháng
• Nhân viên xuất sắc/Quản lý khu vực có thu nhập lên đến 30-50 triệu VND/tháng hoặc cao hơn là điều bình thường trong ngành này

Tuy nhiên, công việc này có áp lực thay thế khá cao nếu ứng viên không mang đủ doanh số kỳ vọng có thể trả chi phí hoạt động cho ứng viên mà công ty đầu tư.

Nhóm Giám sát và vận hành trang trại

Vị trí Giám sát và vận hành trang trại chịu trách nhiệm đảm bảo toàn bộ hoạt động của trang trại diễn ra hiệu quả, đúng kỹ thuật và đạt mục tiêu sản lượng. Đây là công việc đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật nông nghiệp, kỹ năng quản lý và khả năng làm việc thực tế tại hiện trường.

Người Giám sát/Quản lý trang trại sẽ chịu trách nhiệm toàn diện cho đầu vào và đầu ra của trang trại:

• Lập kế hoạch sản xuất: Xây dựng kế hoạch mùa vụ, kế hoạch nhân công, vật tư và ngân sách hoạt động.
• Điều phối vận hành hàng ngày: Phân công, giám sát và đôn đốc công nhân thực hiện các công việc hàng ngày: làm đất, gieo trồng, tưới tiêu, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch...
• Quản lý kỹ thuật: Trực tiếp giám sát quy trình kỹ thuật, đảm bảo cây trồng được chăm sóc đúng tiêu chuẩn. Phát hiện sớm và xử lý các vấn đề về dịch bệnh, dinh dưỡng, hoặc sự cố môi trường.
• Quản lý nhân sự và vật tư: Quản lý, đào tạo và đánh giá hiệu quả làm việc của công nhân tại trang trại. Kiểm soát việc xuất/nhập kho vật tư, thiết bị; đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Bảo trì, quản lý máy móc, thiết bị tại trang trại. Quản lý, đào tạo và đánh giá hiệu quả làm việc của công nhân tại trang trại.
• Báo cáo và Ghi chép: Lập và cập nhật nhật ký trang trại hàng ngày. Báo cáo định kỳ (tuần/tháng) về tình hình sản xuất, chi phí, nhân sự cho ban giám đốc hoặc cấp trên. Kiểm soát việc xuất/nhập kho vật tư, thiết bị; đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

Đây là vị trí đòi hỏi kinh nghiệm thực chiến cao và phải thực sự ăn dầm nằm dề tại trang tại. Trình độ học vấn tốt nghiệp Cao đẳng hoặc Đại học trở lên. Chuyên ngành: Nông học, Khoa học cây trồng, Bảo vệ thực vật, hoặc các ngành liên quan đến nông nghiệp, am hiểu sâu về kỹ thuật canh tác.

Kinh nghiệm thường yêu cầu ít nhất 2-3 năm kinh nghiệm làm việc thực tế tại các trang trại, nông trường ở vị trí kỹ thuật hoặc giám sát. Đối với vị trí Quản lý có thể yêu cầu 5+ năm kinh nghiệm.

Yêu cầu quan trọng là chấp nhận làm việc và ở lại hoặc có nhà gần trang trại vì hầu hết các trang trại đều ở khu vực nông thôn, xa trung tâm.

Kỹ năng cần thiết là lập kế hoạch, phân công công việc và giải quyết vấn đề nhanh nhạy. Sức khỏe tốt, chịu được áp lực công việc cao và không ngại làm việc ngoài trời.

Mức lương cho vị trí này rất biến động, phụ thuộc chủ yếu vào quy mô trang trại, mức độ công nghệ (truyền thống hay công nghệ cao) và kinh nghiệm của ứng viên. Mức lương thường đã bao gồm (hoặc đi kèm) phụ cấp ăn ở tại trang trại.

• Kỹ sư/Giám sát mới (1-3 năm kinh nghiệm) có mức lương phổ biến từ 10-15 triệu VND/tháng
• Quản lý trang trại (3-5+ năm kinh nghiệm) quy mô vừa hoặc công nghệ cao: 18-30 triệu VND/tháng
• Giám đốc trang trại/Quản lý vùng (kinh nghiệm dày dặn) cho trang trại lớn hoặc các dự án nông nghiệp quy mô lớn có thể từ 40-60 triệu VND/tháng trở lên.

Ngoài lương, các vị trí này thường có thêm các khoản thưởng theo năng suất hoặc thưởng theo kết quả mùa vụ, đây có thể là một phần thu nhập đáng kể.

Nhóm Đánh giá quy trình canh tác và chất lượng nông sản

Nhóm công việc này là sự kết hợp của hai vai trò quan trọng: Đảm bảo Chất lượng (QA) tập trung vào quy trình canh tác, và Kiểm soát Chất lượng (QC) tập trung vào nông sản. Đây là vị trí then chốt, đặc biệt trong các công ty xuất khẩu hoặc các trang trại lớn muốn đạt các tiêu chuẩn quốc tế (như GlobalG.A.P., Organic) hoặc các tổ chức đánh giá và chứng nhận.

Công việc này không chỉ là đo, đếm nông sản, mà là đảm bảo toàn bộ hệ thống sản xuất ra sản phẩm an toàn và chất lượng:

• Xây dựng và Giám sát Quy trình (QA): Xây dựng, áp dụng và duy trì các hệ thống quản lý chất lượng tại trang trại (ví dụ: VietG.A.P., GlobalG.A.P., HACCP, Organic).
• Thực hiện đánh giá nội bộ (Internal Audit): Thường xuyên kiểm tra trang trại/vùng trồng để đảm bảo nông dân/công nhân đang tuân thủ đúng quy trình đã đề ra. Kiểm tra nhật ký đồng ruộng, hồ sơ sử dụng thuốc BVTV, phân bón. Đảm bảo tuân thủ đúng liều lượng, đúng thuốc trong danh mục cho phép và đảm bảo thời gian cách ly. Giám sát quy trình thu hoạch và xử lý sau thu hoạch tại vườn để tránh nhiễm bẩn.
• Kiểm soát Chất lượng Sản phẩm (QC): Trực tiếp kiểm tra, đánh giá chất lượng nông sản tại các điểm quan trọng (ví dụ: khi thu hoạch, khi nhập kho). Thực hiện lấy mẫu (đất, nước, nông sản) định kỳ để gửi phòng thí nghiệm phân tích các chỉ tiêu an toàn (vi sinh, dư lượng thuốc BVTV, kim loại nặng). Đánh giá cảm quan (màu sắc, kích thước, độ chín, khuyết tật) và đối chiếu với tiêu chuẩn chất lượng (specifications) của công ty hoặc khách hàng.
• Đào tạo và Báo cáo: Đào tạo, hướng dẫn cho công nhân và nông dân liên kết về các tiêu chuẩn chất lượng và quy trình canh tác an toàn. Ghi nhận, báo cáo và đề xuất hành động khắc phục cho các điểm không phù hợp phát hiện trong quá trình đánh giá. Làm việc với các tổ chức chứng nhận bên thứ ba khi họ đến đánh giá trang trại.

Đây là một vai trò đòi hỏi chuyên môn kỹ thuật cao và tính cách cẩn thận. Trình độ học vấn tốt nghiệp Đại học trở lên. Chuyên ngành: Nông học, Bảo vệ thực vật, Khoa học Cây trồng, Công nghệ Thực phẩm, Công nghệ Sinh học hoặc các ngành liên quan đến quản lý chất lượng.

Yêu cầu kinh nghiệm (thường là 2-3 năm trở lên) về kỹ thuật nông nghiệp hoặc QA/QC trong lĩnh vực nông sản/thực phẩm. Yêu cầu cốt lõi: Am hiểu sâu sắc và có kiến thức (hoặc chứng chỉ) về các tiêu chuẩn như VietG.A.P., GlobalG.A.P., HACCP, ISO 22000... Hiểu rõ về quy định sử dụng thuốc BVTV (MRLs, thời gian cách ly).

Ứng viên phải có kỹ năng và tư duy của một đánh giá viên. Chất lượng và sự an toàn của sản phẩm phụ thuộc vào họ. Kỹ năng giao tiếp và đào tạo tốt, phải có khả năng truyền đạt, thuyết phục để nông dân/công nhân tuân thủ quy trình. Công việc này đòi hỏi phải thường xuyên có mặt tại trang trại, vùng trồng.

Vì đây là vị trí đòi hỏi chuyên môn cao về tiêu chuẩn và có kinh nghiệm thực tế, mức lương thường cao hơn so với nhân viên kỹ thuật hoặc kinh doanh thông thường.

• Chuyên viên (2-4 năm kinh nghiệm) có mức lương phổ biến khoảng 15-20 triệu VND/tháng.
• Chuyên gia/Trưởng nhóm QA/QC (5+ năm kinh nghiệm) có mức lương từ 25-40 triệu VND/tháng hoặc cao hơn. Những người ở vị trí này thường làm việc cho các tập đoàn lớn, công ty xuất khẩu, chịu trách nhiệm làm việc trực tiếp với khách hàng quốc tế và các tổ chức chứng nhận.

Nhóm Quản lý nhà nước

Quản lý nhà nước về trồng trọt là một mảng hoàn toàn khác biệt so với các công việc trong doanh nghiệp tư nhân đã đề cập ở phía trên. Đây là công việc trong hệ thống cơ quan nhà nước (công chức, viên chức), tập trung vào việc thực thi pháp luật và quản lý vĩ mô thay vì tạo ra lợi nhuận trực tiếp.

Nhiệm vụ chính bao gồm:

• Triển khai và Hướng dẫn: Tổ chức triển khai các chính sách, quy định của nhà nước đến doanh nghiệp và người dân. Hướng dẫn nông dân áp dụng các quy trình kỹ thuật canh tác tiên tiến (VietG.A.P., GlobalG.A.P), sử dụng vật tư nông nghiệp an toàn, hiệu quả.
• Thanh tra, Kiểm tra và Giám sát: Thực hiện thanh tra, kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Giám sát việc tuân thủ pháp luật về chất lượng vật tư nông nghiệp, an toàn thực phẩm. Xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực trồng trọt.
• Quản lý kỹ thuật và Dịch hại: Tổ chức công tác điều tra, phát hiện và dự báo tình hình dịch hại trên cây trồng. Hướng dẫn, chỉ đạo các biện pháp phòng chống dịch hại. Quản lý, cấp và giám sát mã số vùng trồng (cho xuất khẩu).
• Thống kê và Báo cáo: Tổng hợp, thống kê số liệu về diện tích, năng suất, sản lượng cây trồng. Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ và đột xuất theo yêu cầu của cấp trên.
• Tham mưu và Xây dựng chính sách: Soạn thảo, tham mưu cho lãnh đạo ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, kế hoạch, chiến lược, đề án... về phát triển ngành trồng trọt tại địa phương. Tham mưu về cơ cấu mùa vụ, lịch thời vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Để trở thành công chức/viên chức trong lĩnh vực này, các yêu cầu rất khác biệt so với khu vực tư nhân. Ứng viên bắt buộc phải trúng tuyển trong kỳ thi tuyển dụng công chức hoặc xét tuyển viên chức do cơ quan nhà nước (Sở Nội vụ, UBND Tỉnh) tổ chức. Có lý lịch rõ ràng, đủ sức khỏe và đáp ứng các tiêu chuẩn chính trị.

Trình độ học vấn tốt nghiệp Đại học trở lên (đối với ngạch chuyên viên). Chuyên ngành: Nông học, Bảo vệ thực vật, Khoa học cây trồng, Khoa học đất. Một số vị trí có thể chấp nhận các ngành gần như Công nghệ sinh học, Kinh tế nông nghiệp, Quản lý đất đai.

Sau khi trúng tuyển thường phải hoàn thành Lớp Bồi dưỡng kiến thức Quản lý Nhà nước ngạch chuyên viên.

Lương trong nhà nước không dựa trên thị trường mà được tính theo hệ thống ngạch, bậc và hệ số lương do nhà nước quy định.

Nhóm Đào tạo nông nghiệp (Giảng viên)

Giảng viên nông nghiệp là một vai trò kết hợp giữa hai nhiệm vụ cao quý: giảng dạy (làm thầy) và nghiên cứu (làm khoa học). Vị trí này làm việc tại các trường Đại học (ví dụ: Đại học Nông Lâm TP.HCM, Học viện Nông nghiệp Việt Nam) hoặc các trường Cao đẳng, Viện nghiên cứu có chức năng đào tạo.

Không giống như các công việc trong doanh nghiệp, công việc của giảng viên được chia thành ba mảng chính:

• Công tác Giảng dạy (Trọng tâm chính): Soạn thảo giáo án, đề cương môn học, và biên soạn tài liệu giảng dạy. Trực tiếp đứng lớp giảng dạy cho sinh viên (đại học) và học viên cao học (sau đại học) các môn chuyên ngành (ví dụ: Nông học đại cương, Di truyền và Chọn giống, Bảo vệ thực vật...). Tổ chức và hướng dẫn sinh viên thực hành, thực tập tại phòng thí nghiệm, trạm trại thực nghiệm hoặc tại doanh nghiệp. Ra đề thi, chấm thi, đánh giá kết quả học tập của sinh viên.
• Công tác Nghiên cứu khoa học (Bắt buộc): Đây là yêu cầu bắt buộc để duy trì và thăng tiến trong sự nghiệp giảng viên. Thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học (cấp trường, cấp Bộ, cấp Nhà nước) để tạo ra kiến thức mới, giống cây mới hoặc quy trình kỹ thuật mới. Viết và công bố các bài báo khoa học trên các tạp chí chuyên ngành uy tín trong nước và quốc tế (đây là một trong các KPI quan trọng nhất). Tham gia báo cáo tại các hội thảo khoa học.
• Công tác khác: Làm cố vấn học tập cho một hoặc nhiều lớp sinh viên. Hướng dẫn sinh viên làm các đề tài nghiên cứu khoa học, khóa luận tốt nghiệp (đại học), luận văn (thạc sĩ) và luận án (tiến sĩ). Tham gia xây dựng chương trình đào tạo mới, cải tiến chương trình đào tạo hiện có. Tham gia các hoạt động chung của Khoa, Bộ môn và Nhà trường.

Yêu cầu đối với giảng viên rất cao và tuân thủ chặt chẽ theo quy định của nhà nước (Bộ Giáo dục & Đào tạo). Trình độ học vấn tối thiểu phải có bằng Thạc sĩ (Master) đúng chuyên ngành. Kỹ năng sư phạm tốt, có khả năng trình bày, truyền đạt kiến thức rõ ràng, lôi cuốn.

Giảng viên là những người thực sự đam mê với việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học, kiên trì, cẩn thận, tỉ mỉ và có tư duy logic, nghiên cứu và đào tạo ra những sự tuyệt vời cho xã hội.

Thu nhập của giảng viên là một chủ đề phức tạp, bao gồm lương cơ bản theo hệ số nhà nước và các nguồn thu nhập khác từ trường.